1. aug, 2014

Handen Van Fatma

Migratie en asiel zijn altijd een heet hangijzer. Maar volgens het Centrum voor de Geschiedenis van Migranten heeft naar schatting 98% van de Nederlanders buitenlandse voorouders. Sporen van migranten zijn overal te vinden. Na het lezen van het boek De Handen van Fatma van Fikry El Azzouzi, moest ik terugdenken aan het eerste migrantengezin waarmee ik in aanraking kwam. Ik was pas vijf, en de meeste mensen zullen ongetwijfeld denken 'herinner je je dat nog?' Nou, niet in detail, maar ik herinner mij bepaalde dingen wel. Ze woonden tegenover ons. De man werkte bij de Hoogovens en was een collega van mijn vader. Ik zag ze op een dag bidden vanuit ons raam en mijn nieuwsgierigheid naar wat ze nou precies aan het doen waren was gewekt. Vervolgens liet ik een spervuur van vragen los op mijn moeder. Mijn moeder, enigszins geïrriteerd door al mijn vragen, zei: 'als je het zo graag wilt weten, ga je het zelf maar vragen.' Of iets in die trant. Waarvan akte. Ik belde aan, en waarschijnlijk waren ze hierdoor wel geamuseerd en lieten mij binnen. Ze lieten mij kennis maken met hun cultuur. Ik raakte bevriend met hun zoontje Nijl, en hij werd mijn beste vriend. Zijn moeder sprak de taal niet en kwam weinig buiten. Maar ondanks dat ik haar niet begreep, zorgde ze ervoor dat ik mij bij hun thuis voelde. Ze gaf mij een glazen beeldje van een kat, en hoewel het er 36 jaar later behoorlijk gehavend uitziet, heb ik het nog steeds. Ik ben nou eenmaal een sentimentele oude gek. Nu ik ouder ben, vraag ik mij af hoe moeilijk het voor haar geweest moest zijn in een vreemd land en wat ze heeft moeten opofferen. Uiteindelijk is het gezin weer teruggegaan naar het land van herkomst. Ik denk af en toe nog aan Nijl en zijn ouders. Als ik ze weer zou terugzien zou ik ze willen bedanken voor de fijne jeugdherinneringen. Ik hoop dat ze gelukkig zijn. 

De Handen van Fatma gaat niet over de eerste generatie Marokkaanse mannen, maar over de vrouwen die in de jaren '60 naar België kwamen. Hoe zij op hun leven terugkijken, dromen die nooit zijn uitgekomen, talenten die onbenut zijn gelaten. Alhoewel het over migranten gaat, is het thema universeel. Op een bepaald punt in ons leven, vaak tussen de 30 en 40 jaar, vragen we ons af: 'is dit nu mijn leven?' of 'wat wil ik eigenlijk nog?' Van De Handen van Fatma is een theatervoorstelling gemaakt. Ik raad u allen aan om te gaan, misschien worden we dan wat aardiger tegen migranten. We hebben veel met ze gemeen.