Parallel Lives, Parallel Aesthetics: León Ferrari & Gülsün Karamustafa

Nee, het is geen flauwe kost wat in de huidige tentoonstelling in het Van Abbemuseum wordt gepresenteerd; León Ferrari en Gülsün Karamustafa maken indruk met hun indringende duopresentatie.Onrecht, dictaturen, ongelijkheid tussen seksen, een allesoverheersende religie, oorlogen, geweld, discriminatie, ongebreidelde uitoefening van macht, het niet respecteren van mensenrechten; zo’n beetje alles wat fout is, komt aan bod in de duotentoonstelling Parallel Lives, Parallel Aesthetics van de Argentijn León Ferrari en de Turkse Gülsün Karamustafa. Het is ook heel heftig wat zij laten zien: niet voor niets staan er waarschuwingsbordjes bij de ingang van de zalen. De Argentijn Ferrari richt zijn pijlen vooral op religies en dan met name het rooms-katholicisme. Dat krijgt onder uit de zak van de als ingenieur opgeleide kunstenaar en activist. Hij werkte in de jaren vijftig in Italië, ging in de jaren zestig terug naar zijn geboorteland en ontpopte zich als een sleutelfiguur in de politieke radicalisering. Na de staatsgreep in 1976 ging hij in ballingschap in Brazilië. In 2007 kreeg hij op de Biënnale van Venetië de Gouden Leeuw als erkenning voor zijn artistieke carrière. Het werk van Gülsün Karamustafa (75) is minder schokkend, maar niet minder belangwekkend. Wat religie is bij Ferrari, is de vrouw bij de Turkse kunstenares. Geboren in Ankara, studeerde ze in Istanbul en daar woont ze nog altijd. Haar feministische opvattingen brachten haar - net als haar echtgenoot - in conflict met de overheid; hun paspoorten werden ingetrokken. Kom je daarom ietwat ontdaan of depressief naar buiten? Nee, eerder vol bewondering voor de moed en vasthoudendheid waarmee de twee - ieder op geheel eigen wijze - al dat foute over het voetlicht hebben gebracht (Ferrari overleed in 2013 op 93-jarige leeftijd) en nog altijd doen, zoals Karamustafa.